www.ozkanturker.com

Son yıllarda Çanakkale Savaşları üzerine pek çok yayın basıldı. Nevar ki Türkçe basılan yayınların pek çoğu araştırma ve belgeye dayanmayan  ve insanlara daha çekici hale getirilmiş birçok asılsız veya çarpıtılmış hikaye üzerine kurgulanmış... Hâl böyle olunca önemini ve oluşumunu öğrenmeden , basmakalıp bazı dayatmalarla öğrendiğimizi sandığımız Çanakkale Savaşları'na nasıl sahip çıkacağız ? Bir gün "uydurma şehitlik" ziyaretlerini daha yoğun ve kolay hale getirmek için dedelerimizin kefensiz gömüldüğü siper hatları üzerine bir otopark yapılırsa söyleyecek bir sözünüz olabilir mi? Yada değil insanın bir karıncanın bile canlı duramayacağı bir mevkiiye tabela dikip Mustafa Kemal'in saati burada kırılmıştı derlerse inanacakmısınız ? Yada bir gecede 10 bin canın uçtuğu bir düzlükte bugün üzüm bağları  yetiştiriliyorsa  nasıl görmezden gelebileceksiniz? Buna benzer örnekler çoğalıp gidiyor... Ne yazık ki bu tür bilgilerin doğruluğu çok fazla ortalıkta yazılıp çizilmiyor. Yazılıp çizilenler her iki tarafın da nasıl "dostça" savaştığı , birbirine nasıl yardım ettiği...şeklinde manzum,hamaset dolu ve uzun yazılar... Oysa ki bu savaş her yerde yazılıp söylediği  gibi 250 bin şehit'e mâl olmadı (kitapta detayları ve açıklamaları  var) ama çok yıkıcı geçti ve bunun içinde "dostluk" uyandıracak hikaye yok denecek kadar azdır. Tek bir siper hattı içinde üç gün üç gece amansız bir şekilde boğazlaşarak ölen binlerce insanı bir kenara bırakarak çımbızla çekilmiş birkaç olayı çarpıtıp bunlar üzerine kurgu harp tarihleri veya romanları  yazmak ve okumak bizlere hiç bir şey kazandırmayacak...

Gürsel Göncü ve Şahin Aldoğan'ın kitabı işte bu noktada diğerlerinden ayrılıyor. İki Gelibolu sevdalısı "harp cerideleri" ellerinde araziye karış karış dolaşarak  gerçekten yazılanlarla yaşananlar birbirini tutuyor mu onu araştırmışlar... Ve bugüne kadar okuduklarımızdan çok daha farklı bir Çanakkale Savaşı yazmışlar. Hepimiz " Ben size savaşmayı değil ölmeyi emrediyorum..." şeklinde başlayan o çok önemli  emri biliriz. Peki buna neden gerek duyulmuştur,sebepleri ve sonuçları ne olmuştur , bu emirle neler kaybedilmiş fakat neler kazanılmıştır çok fazla bilmeyiz.  Yazarlar bütün cephe faaliyetlerini tarih,saat ve yer vererek sade ve anlaşılır bir dil ile anlattıktan sonra bunun sonucundaki kazanç ve kayıpları vererek yorumları ilave etmişlerdir. Kitabın arkasındaki üç adet haritaya  savaş zamanında bölgede önemli noktaları işaretlemişler . Ayrıca belki de ilk defa oluşturulan yer isimleri listesi ile bugün bile arazi üzerinde mevkii tayini yapabilmek mümkün hale gelmiş.

Böylece olayları okurken mesafelerin ne kadar kısa ama kayıpların ne kadar çok olduğunu görebiliyorsunuz. Gün olur da bölgeyi gezecek zaman bulursanız çok daha doğru bilgilenmek için bu kitabın okunmasını tavsiye ediyorum.

Özkan Türker