MAKALELER

www.ozkanturker.com


 

Anasayfa      Makaleler anamenü

RTV Silikon Kalıp Alma ve Reçine (Resin) Kopyalama
Özkan Türker

 

Pek çok modelcinin merakını cezbeden, yeni ufuklar açan ; parça kopyalama ve hatta imâl etme konusunda  siz değerli modelci arkadaşlarıma, bildiğim kadarı ile, yazmaya karar verdim. Zira nedense bu konu bazı kesimlerce tabu ve hatta ekmek teknesinin kilit taşı kabul edildiğinden doğru dürüst yazılmış/verilmiş bir bilgi bulunmuyor. Forumlarda da sormanın pek manası yok çünkü gelen cevaplar hep kaçak ve yarım ağız oluyor.

Bu teknolojinin uygulamasını modelciliğe getiren ilk  insan olarak Francois Verlinden'i gördük (Ernst Peddinghaus ondan daha önce piyasaya girmiş . Süleyman Bey'in (Girit) verdiği bilgiye göre 1979 yılına ait Tiger tareti bulunuyor). Beyefendinin doksanlı yılların başından itibaren bu teknikle ürettiği malzeme ve aksesuarlar biz yeni yetme modelcilerin hep fantezilerini süsledi. Daha sonra Pandorra'nın kutusu açıldı, teknik hızla gelişti ve yayıldı. Bugün bu teknoloji sayesinde inanılmaz detay ve güzellikte (ama görece halâ pahalı ) model ve aksesuarları üretiliyor.

Kalıp tekniğine girmeden belirtmek istediğim iki önemli nokta var.

Bunlardan birincisi etik olarak bu işten geçimini sağlayan üreticilerin ürettiklerini kopyalamama konusunda... Tamam hiç birimiz ak kaşık değiliz , kendi ihtiyaçlarımız için belki birkaç kopya almanın  önüne kimse geçemez ancak başka birine ait ürünleri çoğaltıp pazarlamak tamamen sahtekarlığa girer. Hepimiz bu tür ürünlerden uzak durarak gerçek eser sahibinin haklarına sahip çıkalım. Ayrıca bir ürünün kopyalanması pek o kadar da ucuza çıkmıyor, bilginiz olsun.

İkinci nokta bu malzemeleri kullanırken kendi güvenliğinizi tehlikeye atmayın. Bu işlemde kullanılan kimyasal malzemeler kanserojen etki  gösterebilen malzemelerdir. Çalışırken mutlaka  koruyucu eldiven, gözlük kullanın. Hepimizin bildiği ama uymakta ihmalkâr davrandığımız kurallara uyalım. Modelcilik uğruna sağlığımızdan olmayalım.

Neyse fazla uzatmadan işin hepimize gerekli olan üretim ve teknik kısmına gelelim.

 

Toplamakta olduğum 1/35 ölçekli Peddinghaus'un Faun vinç kitinden lastikler çıkmasına rağmen jantları çıkmamıştı. Juergen abiye ulaşıp jant temin etmek mümkün olmadığından sıfırdan modelini yapıp çoğaltmak (altı adet) mecburiyeti doğdu. Jant modelini mevcut fotoğraflardan yaralanarak (işin içine biraz da çizim-hesap işleri dahil ederek) ortaya çıkardım. Lastiği jant ile beraber kopyalamak daha kolay olduğu için birleştirdim. Modeli kalıp içinden çekip çıkarabilmek için pembe köpükten  bir takoz üzerine yapıştırdım(bu takozu sert malzemeden yapmak daha akıllıca olurdu)  Bu takoz aynı zamanda kalıp içinde oluşacak hava kabarcıklarının tamamen tekerlek dışına çıkmasına da yararı var.

Modeli hazırladıktan sonra silikonun döküleceği havuzu hazırlıyorum. Bu havuz için karton, plastik, oyun hamuru gibi malzemeler kullanabilirsiniz. Önemli olan silikon döküldükten sonra aralardan sızmasın. Yurtdışındaki modelciler bu işler için LEGO benzeri malzemeler de kullanıyorlar.

Hamurla boğuşurken gözüm kürdan kutusuna takıldı. Hamuru bırakıp bu kutuyu kullandım. Modelin zemine iyice yapıştığına emin olun. Silikon döküldükten sonra yerinden çıkarsa bir rezillik olur ki sormayın... Elinizin altında benzer tipte plastik kutular bulundurmakta fayda var.

RTV (Room Temperature Vulcanization) Silikon iki bileşenli , oda ısısında sertleşerek kullanıma hazır hale gelen bir malzeme. Bunun ayrıca pişirilerek sertleştirilen tipleri de var ama o konumuzun dışında. Sertleştiğinde elastik bir yapıya sahip olan RTV silikon ile modelin şekline bağlı olarak sınırlı sayıda ve hızlı  kopya almak mümkündür.  Kalıp alma işlemine geçerken gerekli malzemelere bir göz atalım : 1) Eldiven (mutlaka giyelim) 2) Silikon bileşenlerini karıştıracağımız yeterli büyüklükte temiz bir kap. 3) Silikon ve sertleştiriciyi  belirtilen oranlarda (benim kullandığım 100/4 oranında karışıyor) hazırlamak için hassas bir tartı . Bu oran ağırlık olarak hesap ediliyor ve mümkün olduğunca hassas çalışmak lazım. Göz kararı yapılan işler de göz kararı sonuçlar doğuruyor , tavsiye etmem. 4) Karıştırıcı 5) Kalıp  6)RTV Silikon (http://www.armaganboya.com adresinde daha fazla detay bulunuyor) 7) Sertleştirici

Silikonu tartarak kap içine aktardım. Oldukça koyu kıvamlı bir malzeme olan silikon içinde çok hava kabarcığı oluşur. Sertleştiriciyi ilave etmeden önce sönmeleri için biraz bekledim.

Sertleştiriciyi 100/4 oranında ilave ediyorum...

Malzemeyi üşenmeden 10-15 dakika çok iyi karıştırmak lazım. Sertleştirici homojen dağılmalı. Şarjlı tornavida ucuna telden yapılacak mikser de çok iyi iş görür. Karıştırırken fazla köpürtmemeye dikkat edin...

Karıştırırken silikon yine köpürdü ... Bu kabarcıklar kalıbın düşmanı. Mümkün olduğunca  önlenmesi gerekir. Bu işin en ideal yöntemi vakumlu bir tank içinde bütün havanın çekilmesidir ama bu biz basit modelciler için biraz pahalı bir teknoloji...

Silikon karışımını yavaş yavaş kalıbın yanından ve ince akışla döküyorum. Bu şekilde silikon içindeki hava kabarcıklarının patlaması daha kolay oluyor. Kalıbın içinde bazı noktalarda hava çıkamayıp sıkışır . Buralara ince bir tel ile müdahale edip boşlukları doldurmakta fayda var. Çok ince detayların arasına silikonun iyice yayılması için fırça kullanılabilir.

Silikonu modeli tamamen örtecek şekilde doldurdum . Silikonun tamamen sertleşmesi  24 saati  buluyor. Daha hızlı donan kalıp içindeki hava kabarcıkları çıkamaz ve kalıbın kalitesi bozuk olur.

Donan silikonun içinde esas modeli çıkarttım. İlk modeli çıkartırken yırtılmaması için dikkat etmek gerekiyor ...

Kalıbın içinde model ile altındaki takoz arasına sızan ufak silikon yollar oluşmuş. Bunları ince uçlu bir makas veya keskin maket bıçağı ile temizledim. Kalıp ilk kopyayı almaya hazır...

Kopyalamaya geçerken malzemelere bir göz atalım... 1) Yine eldiven... 2) Resin için ölçü kapları. Kullandığım resin 1/1 oranında karışan iki bileşenli bir malzeme . Büyük miktarlarda hazırlarken terazi kullanılmalı ama bizimki gibi minik uygulamalarda pek pratik olmuyor. Evde iki çocuk olduğundan hiç eksik olmayan sürpriz yumurta kutuları en ideal ölçü kaplarım... 3) Resin karıştırmak için plastik bir kap. 4) Karıştırıcı 5) Kağıt peçete . Sağa sola bulaşan henüz donmamış resini silmek için. Sertleşince temizlemek pek kolay olmuyor. 6)Kalıp 7a) Resin 7b) Sertleştirici

Resin bileşenlerini aynı ölçüde alıyoruz. Oran bozulunca farklı sonuçlar çıkıyor, dikkat...

Kullandığım resim tamamen karıştırıldıktan sonra beş dakika gibi çabuk bir zaman diliminde donarak kullanılmaz hale gelir. O nedenle karıştırma işlemini seri bir şekilde yapıp henüz ince haldeki resini kalıba dökmek gerekir. Ancak bu şekilde içinde kalabilecek hava kabarcıkları atılıp ince detaylar doldurulabilir.

Kalıba yine  kenardan ince akışla dökülen resini tel ile karıştırarak kalan hava kabarcıklarını çıkarıyorum. Fazla vakit yok çünkü resin koyulaşmaya başladı bile...

Artık resin müdahale edilecek halde değil... Taze kaşar kıvamında birazdan iyice sertleşecek.

Kalıba döktükten 20-25 dakika sonra formunu bozmadan çıkarabileceğimiz kadar sertleşen ilk kopyayı aldım. Geçmiş olsun...

 

Tel ile çok iyi karıştıramadığım için oluşan hava kabarcıklarını ince uçlu maket bıçağı ile temizledim. Jantın arka kısmındaki çok ince tabaka da aynı şekilde temizlendi.

Burada anlattığım silikon kalıp tekniği basit formlu malzemeler için geçerlidir. Kalıbı alınacak malzemenin şekline göre daha farklı kalıplama yöntemleri vardır. Bu tür uygulamalarım oldukça buraya ilave edeceğim. Kolay gelsin...

Malzeme temini : RTV Silikon için www.armaganboya.com Resin için http://www.teknoresin.com/default.php adreslerine bir bakın .  Aklınızda bulunsun : Bu malzemeler küçük miktarlarda satılmıyor (en az birer kilo) ve uzun süre beklediğinde uygun şartlarda saklanmamışsa bayatlayıp bozuluyor . Benden söylemesi...

Özkan Türker © 2006

Düzenleme : 2015

 

Bu sayfadaki yazı ve fotografların tüm hakları  www.ozkanturker.com sitesine ve yazarına aittir. İzinsiz kullanılamaz.