Biraz Tarihçe :
Birinci Dünya Savaşı sonunda bildiğimiz üzere Osmanlı yenik sayılmış ve ordu dağıtılmıştı. Bununla beraber Anadolu'da yanan Milli Mücadele ateşi ile dağıtılmış ordunun askerleri ve işgal kuvvetlerinden kaçırılabilen malzeme Konya'ya toplanmaya başlamıştı. Konya Milli Mücadele'nin toplanma merkezi durumuna gelmişti. Hava Kuvvetleri'ne ait toparlanabilen malzeme ve uçaklar da yine Konya'da bir araya getirilerek yeni bir hava gücü oluşturulmaya çalışıyordu.
Yazıma konu olan model de bu dönemde Alman Paşa Bölüklerinden (JASTA1F) teslim alınıp Konya'ya ulaştırılabilen az miktardaki uçaktan birisi olan Pfalz D-III uçağına aittir. Kaynaklar bu tipte dört uçağın temin edildiğini ancak bir veya ikisinin kullanılabildiğini belirtmiş. Konu ile ilgili olarak "teknik bilgimiz" maalesef bulunmuyor. Elde bulunan bilgi bir kare fotoğraf ve Vecihi Hürkuş'un anılarında bahsettiği birkaç cümleden ibaret :
"Diğer arkadaşlarım gibi, ben de bir tayyare ayırdım ve işe başladım. (Fals). Bu tip tayyare umumi hatlarıyla benim zevkimi tatmin etmişti. Bir hafta en küçük bir istirahat hissetmeden çalışmak suretiyle meydana getirdiğim bu tayyare, üzerindeki cazip renk ve hatlarıyla sevimli bir kuş halini almıştı." (1)
Anıların devamında bu uçağa Vecihi tarafından "Bursa" ismini verildiğini ve diğer iki uçakla birlikte Fazıl'ın komutasında "Kartal Müfrezesi" adını alarak Uşak'a gönderildiği anlaşılıyor . Yine yazılanların ışığında bu uçağın 15 Ağustos 1920 sabahı İstiklal Savaşının ilk görev uçuşunu yaptığını öğreniyoruz. Uçak daha sonra Birinci İnönü Muharebesi'nin devam ettiği 10 Ocak 1921 tarihinde görev uçuşu sırasında isabet almış, iki cephe arasına inmek zorunda kalan Vecihi tarafından yakılarak imha edilmiştir.
|
Kit : Roden'in çift kanatlı serisine dahil ettiği kit genel olarak tatmin edici bir içeriğe sahip. Detaylar yeterli ve hassas. Motor,makineli tüfek ve kokpit detayları makul seviyede sayılır. Daha fazla detay ilavesi ise bu bölümlerin neredeyse tamamının gövde içinde kayboluyor olması sebebiyle beyhude bir çaba olarak kabul edilebilir. Ancak illa ki ilave zorunluluğu varsa bir takım kemer/toka fena durmayacaktır. Üst kanat tek parça olarak verilmiş ve düzeltme gerekecek kadar çarpıklık mevcut. Firma kalın kartonla destekleyip ambalajlamakla birlikte bu parça ile ilgili sıkıntı olabilir. |
|
Model:
Pfalz'ın yapımı motor, kokpit ve gövde içi ekipmanın montaj ve boyalarıyla başlıyor . Roden'in sağlam yapım kılavuzu sayesinde bu kısımlar sorunsuz geçilebiliyor. Ancak pek çok minik ve farklı renkteki parçanın boyanıp hazırlanması zaman törpüsü gibi. Bu arada aşağıda görülen detayların neredeyse tamamının gövde kapandıktan sonra görülmeyeceğini de fısıldayayım. Yani modelin içini pembe bile boyasanız kabul görecek gibi. Bu arada kontraplak gövde ve ahşap iskelet boyaması ile ilgili Albatros D-III'te kullandığım teknikten farklı bir şey uygulamadım. Gövdeyi kapatırken motorun hizalanmasında biraz sıkıntı oluşabiliyor, bir miktar görünmeyecek parça ile vedalaşarak bu sorunu hızlıca aştım.
Gövdenin kapanması ile boyamaya doğru hızlı bir gidiş söz konusu. Hatta "ulan birşey mi atladım daha bitmemesi lazım " dediğimi anımsıyorum. Alt kanadın yerine yapıştırılıp birkaç minik zımpara darbesi ile ikna edilmesinden sonra model "boya beni" demeye başladı. Üst kanat yekpare(tek parça) verildiğinden hemen boyaya alınmasında bir mahsur görünmüyor. Ancak bu kite özel bir durum olarak kalın kanat hafif deforme olmuş şeklide çıktı. Roden bunu önlemek için kanadı kalın kartona sarıp sarmalamış fakat çözüm olmamış . Dikkatli bir kanırtma operasyonu ile kanadı düzeltip bir daha eski haline gelmeyeceğini umarak boyahane geçtik.
Birinci Dünya Savaşı tayyarelerinin renkleri hep muammadır. Doğru dürüst referans v.s olmayınca ya yapmamak ya da yapıp kabullenmek gerekiyor. Ama bu yapılmayacak bir tayyare değildi ki... Renkler konusunda yaptığım küçük çaplı bir eşelenme neticesinde boyama kılavuzunda da belirtilmiş olan standart Pfalz kamuflajını ve renklerini uygulamaya kendimi ikna ettim. Boyaları Gunze Sangyo'nun akriliklerinden seçtim. Kullanılacak renklere ait herhangi bir numara bulunmamakla birlikte ecnebi ustaların yaptıklarını dikkate almak yeterli oldu sanıyorum. Biricik belge fotoğrafı dikkate alarak kanat altındaki milliyet işaretlerini tamamladım. Diğerleri ise dönemin diğer uçaklarını dikkate alarak olması mümkün şekilde yapıldı. Bunu belgeleyecek bir döküman ortaya çıkana kadar yanlış olduğunu iddia edecek bir mercii olmadığını düşünüyorum.
Boya işlerini takiben üst kanadın düzgün montajı için bir "jig" hazırlamakla uğraştım. Kanat hafif kasıntılı olduğundan yerinde durmamakta inat etti. Yine de muhtelif işkence araçları kullanarak yerine sabitlemeyi başardım ancak dikmelerin çok narin yapısı sebebiyle üst kanat her an yerinden fırlayacakmış hissi veriyordu. Kanat gergileri için bakır telden yapılan fırdöndüleri yerlerine yapıştırıp yine misina ile gergi telleri yapılınca dikmeler üzerindeki yük biraz olsun hafiflemiş oldu. Aynı işlem iniş takımı için de gerçekleştirildi. Kumanda telleri için gövdede 0.3mm matkap ile delikleri açıldı.
Gövdeden ayrı olarak boyanmış olan yatay ve dikey dümen yerlerine yapıştırılarak kumanda telleri misina ile yapıldı. Üst kanat ile motor arasındaki tesisat için verilen plastik parçalarla uğraşmadan bu boruları uygun çapta sarı tel kullanarak yaptım. Pervane,eksoz, radyatör gibi diğer parçaların da boyanıp yerleştirilmesinden sonra temel renkler üzerinde bir miktar tonlama çalışması yaptım fakat eskitme yapmadım. Bu konuda halen araştırma aşamasındayım, belki başka bir modelde uygulama yaparım...
İyi modeller
Özkan Türker © Kasım 2010
(1) Bir Tayyarecini Anıları/Vecihi Hürkuş - Yapı Kredi Yayınları